Suwerenność żywieniowa - Zacznij na małą skalę

W dzisiejszych czasach szczególnie głośno jest o suwerenności żywieniowej. Samo pojęcie oznacza niezależność i samostanowienie jeśli chodzi o dostęp do żywności oraz o jej rodzaj. O ile pojęcie jest bardzo dobrze znane w kręgach permakulturowych oraz tzw. prepersów o tyle z racji zmieniającego się rynku oraz sytuacji geopolitycznych zaczyna być również używane w każdych kręgach. 

Suwerenność żywieniowa to też inna jakość żywności. Hodując warzywa i owoce we własnym ogrodzie mamy wpływ na użyte nawozy czy środki ochrony roślin. Obserwujemy cały proces od nasionka po plon oraz wzbogacamy bioróżnorodność w ogrodzie co sprzyja motylom i pszczołom. 

Nie każdy jednak ma do dyspozycji farmę czy siedlisko na którym może stworzyć prawdziwy raj rodem z obrazów Józefa Mehoffera. Czasem mamy do dyspozycji jedynie skrawek ziemi na działkach ROD (popularnie nazywanymi Rodosami) lub balkon w mieście. Chcemy wam podpowiedzieć w jaki sposób możecie zacząć swoją przygodę z własnymi plonami niezależnie od metrażu. 

Mała działka - jak zaplanować warzywnik

Jeśli masz możliwość zacznij działkę przygotowywać już jesienią (jeśli zaczynasz wiosną, nic straconego, ten wpis nadal jest dla Ciebie). Jesienią warto na wydzielone pod warzywa miejsce położyć plandekę/folię budowlaną, która pozwoli zdusić chwasty, tak, żeby wiosną nie trzeba było przekopywać już terenu. Kolejnym fajnym krokiem o który możemy pokusić się jesienią jest układanie warstw. Warstw z liści (tzw. warstwa brązowa) i skoszonej trawy (warstwa zielona). Wszystko możemy przykryć plandeką, aby przekompostowało się pod nią i użyźniło ziemię zarówno przerobionym materiałem jak i przez wabienie dżdżownic. Same liście czy sama trawa będą kompostowały się dłużej, wymieszane lub ułożone warstwowo szybciej przerobią się oraz ziemia będzie zasobna w większą ilość składników. 

Startując wiosną możemy zapytać sąsiadów o nadwyżki kompostowe lub zakupić odpowiednią ziemię pod warzywa i kompost. Przy niewielkiej działce szczególnie ważne jest efektywne wykorzystanie powierzchni. Warto wcześniej zaplanować wysiewy dzieląc je na miesiące, zrobić tzw. plan grządek. Można w tym celu podeprzeć się fachową literaturą i poszukać informacji na temat allelopatii. Allelopatia to wzajemne oddziaływanie roślin na siebie, dzięki niej plony mogą być większe, lub możemy obronić się przed popularnym na danej roślinie szkodnikiem. Jednym z najstarszych systemów uprawy współrzędnej są tzw. trzy siostry. Wysiewa się dynię, fasolę i kukurydzę przy sobie. Wzajemnie oddziałują na siebie dostarczając sobie brakujący witamin i mikroelementów oraz stanowią sobie podporę i ochronę przed słońcem.

Kolejnym sposobem na wykorzystanie małej powierzchni jest uprawa pionowa. Uprawa pionowa wymaga odrobiny inwencji i wyjścia poza konwencję. Wiele z systemów uprawy pionowej możemy wykonać wykorzystują pozostałe materiały po budowie - rynny, rury kanalizacyjne, beczki. W ten sposób można sadzić wiele warzyw (np. ogórki, truskawki, sałaty). Siatka budowlana może posłużyć jako stelaż pod warzywa pnące - fasolę czy groch.

Pamiętajmy również, aby za wczasu zbierać deszczówkę. Czasem wystarczy kilka kastr budowlanych umieszczonych pod nachylonym daszkiem, aby na bieżąco zapewnić warzywom odpowiednie nawodnienie. 

Balkon - uprawa w pojemnikach

Na balkonie nie mamy możliwości przygotowania ziemi. Tu najlepszym wyjściem jest uprawa w pojemnikach. Możemy w tym celu wykorzystać wiadra budowlane. Ich pojemność jest wystarczająca dla pomidorów. Musimy natomiast szczególnie zadbać o jakość ziemi w pojemnikach i nie zapominać o dodatkowych nawożeniu w razie potrzeby. Wykorzystanie wiader budowlanych jest tanim i szybkim sposobem, który możemy ulepszyć.

Pomalowanie wiader farbą na jasny kolor pozwoli odbijać światło, dzięki czemu w ten sposób przygotowana donica będzie się mniej nagrzewała i zarazem zatrzymywała więcej wody. W przypadku dużej ilości pojemników warto pomyśleć o linii kroplującej, szczególnie jeśli planujemy wyjazd. Uprawa pomidorów na balkonie potrafi dać wiele satysfakcji i jest na pewno efektowna, ale gorąco zachęcamy do zainteresowania się wysiewem sałat oraz innej drobnej zieleniny przydatnej codziennie w kuchni - czyż jajka podane z własnym szczypiorkiem nie smakują najlepiej?

Wybór nasion jest bardzo duży i możemy dopasować rodzaj do danej pory roku. Sałaty możemy w ten sposób uprawiać cały rok nawet zimą. Szczypiorek (lub cebulę siedmiolatkę) możemy natomiast posiać w ozdobne podłużnej donicy i późną jesienią z balkonu zabrać go na kuchenny parapet.

Uprawa własnych warzyw to również wzbogacanie codziennych posiłków o nowe smaki. W marketach znajdziemy tylko niektóre gatunki. Własnoręcznie siejąc i wybierając nasiona do siewu możemy wybierać z dużo szerszej gamy i po prostu bawić się smakami. Zachęcamy do własnych prób. Potrzebne na start produkty (ziemia, podłoże, kastry, wiadra, nasiona, donice) kupicie u nas stacjonarnie lub online.